Neutrino, một trong những hạt cơ bản bí ẩn và khó nắm bắt nhất trong vật lý, đã trở thành tâm điểm của các cuộc thảo luận học thuật tại hội nghị gần đây. Những vấn đề nghiên cứu như dao động neutrino và đo khối lượng tuyệt đối của chúng đang được xem xét kỹ lưỡng. Đây là những câu hỏi mở trong lĩnh vực vật lý hiện đại, có khả năng làm thay đổi cách mà nhân loại hiểu về cấu trúc vật chất và sự hình thành của vũ trụ.
Không chỉ dừng lại ở lý thuyết, các nhà khoa học còn bàn luận về những ứng dụng thực tiễn của neutrino. Chúng có thể được sử dụng trong việc giám sát lò phản ứng hạt nhân, chụp cắt lớp Trái Đất, nghiên cứu geoneutrino trong địa vật lý, và phát hiện neutrino từ siêu tân tinh. Những công nghệ tiên tiến như máy dò sử dụng ánh sáng Cherenkov, chất nhấp nháy lỏng và cảm biến lượng tử đang mở ra những cơ hội nghiên cứu mới đầy hứa hẹn.
Tiến sĩ Nguyễn Hữu Hà, Phó giám đốc Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Gia Lai, cho biết từ năm 2013 đến nay, ICISE đã chào đón hơn 16.500 nhà khoa học từ hơn 60 quốc gia, trong đó có 18 người đoạt giải Nobel. Điều này cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của cộng đồng khoa học tại Việt Nam.
Trong phát biểu của mình, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Hà nhấn mạnh: “Việc tổ chức thành công các hội nghị chuyên sâu như vật lý neutrino chứng tỏ rằng Việt Nam không còn đứng ngoài cuộc, mà đang tích cực tham gia vào những nghiên cứu hàng đầu của khoa học toàn cầu.”
Kể từ năm 2017, nhóm nghiên cứu đầu tiên về vật lý neutrino tại Việt Nam đã được thành lập tại Viện IFIRSE (thuộc ICISE). Với sự hỗ trợ từ nhiều giáo sư quốc tế, phòng thí nghiệm này đang không ngừng phát triển, từng bước xây dựng năng lực nghiên cứu trong một lĩnh vực mà Việt Nam còn thiếu nhân lực.
Song song với hội nghị, “Trường học Việt Nam về neutrinos lần thứ 9” (VSON9) diễn ra từ ngày 16-25/7, nhằm đào tạo và truyền cảm hứng cho sinh viên, nghiên cứu sinh Việt Nam tham gia vào các lĩnh vực nghiên cứu sâu. Không chỉ dừng lại ở neutrino, lãnh đạo tỉnh Gia Lai cũng cho biết đang xây dựng đề án thành lập Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng khoa học vũ trụ trong tương lai gần.
Trần Hóa