Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, nhiều doanh nghiệp đang chuyển mình theo hướng tinh gọn hơn. Thay vì duy trì đội ngũ nhân viên đông đảo, các công ty hiện nay đang tìm kiếm cách thức hoạt động hiệu quả hơn với quy mô nhỏ hơn. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao tính linh hoạt trong quản lý và vận hành.
Thời gian gần đây, nhiều công ty lớn tại Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, đã thực hiện các đợt cắt giảm nhân sự. Điều này không phải do tình hình kinh doanh kém mà là một phần trong chiến lược tối ưu hóa hoạt động. Theo thống kê từ Live Data Technologies, trong ba năm qua, số lượng nhân viên văn phòng tại các công ty đại chúng Mỹ đã giảm 3,5%. Trong suốt một thập kỷ qua, 20% công ty thuộc chỉ số S&P 500 đã thực hiện thu hẹp quy mô nhân sự. Các chuyên gia cho rằng, việc giảm quy mô này sẽ giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn trong nền kinh tế hiện đại.
Chuyển mình từ quy mô lớn sang nhỏ
Trước đây, hầu hết người lao động tại Mỹ làm việc trong các lĩnh vực nông nghiệp hoặc thủ công. Tuy nhiên, sự phát triển của các ngành công nghiệp lớn đã dẫn đến việc hình thành các công ty với quy mô lớn, yêu cầu một lượng lớn nhân lực. Theo nhà sử học Louis Hyman, vào những năm 1930, chỉ có khoảng 10% lực lượng lao động làm việc cho các công ty lớn. Nhưng đến cuối Thế chiến II, con số này đã tăng lên 33%.
Trong nhiều thập kỷ qua, các công ty lớn cần một đội ngũ nhân viên đông đảo để phát triển. Tuy nhiên, xu hướng này đang dần thay đổi. Một trong những dấu mốc quan trọng là vào tháng 11 năm 2022, khi một công ty công nghệ lớn đã sa thải hơn 11.000 nhân viên. Nhiều công ty khác cũng đã làm theo, cho thấy một sự chuyển mình trong cách thức hoạt động của doanh nghiệp.
Ban đầu, việc cắt giảm nhân sự được lý giải là do sự tuyển dụng quá mức trong thời kỳ đại dịch. Tuy nhiên, sau hai năm, làn sóng sa thải vẫn tiếp tục diễn ra. Sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo (AI) đã giúp các tổ chức nhỏ gọn hơn có thể thực hiện nhiều công việc mà trước đây cần nhiều nhân lực.
Vào tháng 6, một CEO lớn đã thông báo rằng đội ngũ nhân viên sẽ bị cắt giảm trong tương lai gần do AI giúp cải thiện hiệu suất làm việc. Thông điệp này đã thu hút sự chú ý và phản ứng mạnh mẽ từ phía nhân viên.
Khởi nghiệp với quy mô nhỏ
Nhiều nhà sáng lập khởi nghiệp hiện nay không còn mong muốn mở rộng quy mô đội ngũ nhân viên. Một CEO của một công ty phần mềm cho biết, ông tin rằng công ty có thể phát triển mà không cần tăng thêm nhân sự. Ông nhấn mạnh rằng, nhờ vào sự hỗ trợ của AI, mọi người có thể hoàn thành nhiều công việc hơn với ít nhân lực hơn.
Các chuyên gia trong lĩnh vực đầu tư cũng nhận thấy rằng các nhà sáng lập đang huy động vốn với số lượng nhân viên ít hơn. Họ cho rằng, cách thức xây dựng công ty đang thay đổi mạnh mẽ trong thời đại AI, và các startup sẽ duy trì bộ máy tinh gọn ngay cả khi thành công.
Ví dụ, một thương hiệu vòi sen cao cấp dự kiến đạt doanh thu hàng năm 50 triệu USD với chỉ 5 nhân viên. CEO của công ty này cho rằng, nhờ vào công nghệ và chiến lược thuê ngoài, việc tuyển dụng không còn cần thiết như trước đây.
Ưu và nhược điểm của mô hình doanh nghiệp nhỏ gọn
Có nhiều lý do khiến người lao động cảm thấy không thoải mái khi làm việc tại các tổ chức lớn, như sự phức tạp trong quy trình làm việc và cảm giác không có giá trị. Trong khi đó, các công ty nhỏ gọn thường tạo ra môi trường làm việc tích cực hơn, giúp nhân viên có động lực cao hơn. Theo một nghiên cứu, nhân viên tại các công ty nhỏ có mức độ gắn bó cao hơn so với những người làm việc tại các tổ chức lớn.
Tuy nhiên, mô hình doanh nghiệp nhỏ gọn cũng có thể gây ra những thách thức cho người lao động. Các công ty lớn thường cung cấp nhiều cơ hội thăng tiến và phát triển nghề nghiệp hơn, trong khi các công ty nhỏ có thể không đáp ứng được nhu cầu này. Điều này có thể dẫn đến việc người lao động phải thường xuyên thay đổi công việc để tìm kiếm cơ hội mới.
Nếu các công ty lớn tiếp tục thu hẹp quy mô và các công ty mới không cần nhiều nhân sự ngay từ đầu, chúng ta có thể chứng kiến sự chuyển mình trong cách thức hoạt động của doanh nghiệp. Một thế hệ công ty mới, nhanh nhạy và linh hoạt sẽ ra đời, nhưng cũng có thể khiến người lao động phải đối mặt với những thách thức trong việc xây dựng sự nghiệp.
Nguyễn Văn A tổng hợp