Hàng triệu năm trước, một sự kiện thiên nhiên khủng khiếp đã diễn ra, làm thay đổi hoàn toàn cảnh quan của vùng Địa Trung Hải. Trận đại hồng thủy Zanclean, diễn ra cách đây hơn 5 triệu năm, không chỉ là một cơn lũ thông thường mà còn là một trong những sự kiện địa chất vĩ đại nhất trong lịch sử hành tinh của chúng ta.
Biển Địa Trung Hải đã trải qua một thời kỳ khô hạn kéo dài, nhưng sự kiện này đã làm thay đổi tất cả. Nước từ Đại Tây Dương đã tràn vào vùng biển này qua eo biển Gibraltar, tạo ra một dòng chảy mạnh mẽ và ồ ạt. Theo các nhà nghiên cứu, tốc độ dòng chảy này có thể nhanh hơn cả tốc độ xe ô tô, lấp đầy bồn địa Địa Trung Hải chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, từ vài tháng đến hai năm.
Vào thời điểm đó, Địa Trung Hải chủ yếu là một bồn địa khô cạn, nhưng với lượng nước khổng lồ từ Đại Tây Dương, khu vực này đã được tái lấp đầy một cách ngoạn mục. Lưu lượng nước chảy vào có thể gấp 1.000 lần lượng nước của sông Amazon hiện nay, cho thấy quy mô khổng lồ của trận đại hồng thủy này.
Nhà khoa học Daniel García-Castellanos cùng các đồng nghiệp đã tiến hành nghiên cứu để tìm hiểu về hẻm núi dưới nước tại eo biển Gibraltar, nơi được cho là đã hình thành do trận đại hồng thủy này. Nếu giả thuyết này đúng, thì Zanclean sẽ là trận lũ lớn nhất từng được ghi nhận trong lịch sử Trái Đất. Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng nước đã tràn qua khoảng trống giữa Sicily và lục địa châu Phi, tái lấp đầy nửa phía đông của Địa Trung Hải.
Vào cuối thế kỷ 19, các nhà địa chất đã phát hiện ra rằng có một sự kiện bất thường đã xảy ra cách đây khoảng 5-6 triệu năm, dẫn đến tình trạng khô cạn của biển. Họ gọi thời kỳ này là “Messinian”, và hiện tượng khô cạn này đã dẫn đến khủng hoảng mặn Messinian.
Trong thập niên 1970, các nhà khoa học đã tiến hành khoan sâu dưới đáy Địa Trung Hải và phát hiện ra nhiều điều thú vị. Họ tìm thấy lớp muối dày hàng kilomet, chứng tỏ rằng đã có một sự thay đổi môi trường lớn diễn ra trước khi vùng biển này bị ngăn cách với Đại Tây Dương. Ngoài ra, họ cũng phát hiện ra trầm tích và hóa thạch từ hồ nông, cho thấy mực nước biển đã giảm đáng kể.
Cuộc nghiên cứu tiếp theo vào năm 2009 đã chỉ ra rằng có một rãnh khổng lồ dưới nước giữa Đại Tây Dương và Địa Trung Hải, được hình thành bởi trận lũ đột ngột. Các nhà nghiên cứu đã khám phá khu vực nơi nước lũ đã lấp đầy bồn địa Địa Trung Hải, và phát hiện ra rằng những ngọn đồi gần đó có thể chứa manh mối về trận đại hồng thủy này.
Giovanni Barreca, một thành viên trong nhóm nghiên cứu, đã chỉ ra rằng những ngọn đồi này có hình dạng và cấu trúc rất đặc biệt, tương tự như những vùng đất bị xói mòn ở bang Washington, Mỹ. Nếu những ngọn đồi này cũng được hình thành bởi trận lũ khổng lồ, thì chúng có thể chứa nhiều thông tin quý giá về sự kiện này.
Nhóm nghiên cứu đã phát triển mô phỏng máy tính để tái hiện quá trình nước lũ tràn qua vùng đất này. Kết quả cho thấy dòng nước chảy với tốc độ rất lớn, có thể lên tới 115 km/h, và lượng nước chảy vào bồn địa Địa Trung Hải là vô cùng khổng lồ. Tuy nhiên, đây chỉ là một phần nhỏ trong tổng lượng nước đã chảy qua Gibraltar.
Cuộc đại hồng thủy Zanclean không chỉ là một sự kiện địa chất mà còn là một minh chứng cho sức mạnh của thiên nhiên, cho thấy cách mà các yếu tố địa lý có thể thay đổi hoàn toàn cảnh quan của một khu vực. Những nghiên cứu này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về lịch sử Trái Đất mà còn mở ra nhiều câu hỏi thú vị về tương lai của các vùng biển trên thế giới.