Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng, cuộc đua giữa Mỹ và Trung Quốc trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở nên ngày càng gay gắt. Trong khi Mỹ đang đầu tư mạnh mẽ vào việc phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), Trung Quốc lại chọn hướng đi thực tiễn hơn, tập trung vào ứng dụng AI trong đời sống hàng ngày.
Mỹ hiện đang chi hàng tỷ USD và tiêu tốn một lượng lớn năng lượng để theo đuổi giấc mơ AGI, một hệ thống có khả năng tư duy tương đương hoặc vượt trội hơn con người. Những người ủng hộ cho rằng AGI sẽ mang lại nhiều lợi ích, từ việc cải thiện khả năng quân sự đến việc điều trị các bệnh nan y và giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu. Họ tin rằng AGI sẽ giúp con người thoát khỏi những công việc nhàm chán và lặp đi lặp lại.
Tuy nhiên, Trung Quốc lại không mấy nhắc đến AGI mà thay vào đó, họ đang phát triển các ứng dụng AI thiết thực, giúp nâng cao hiệu quả công việc và dễ dàng đưa ra thị trường. Hướng đi này cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong cách tiếp cận giữa hai cường quốc.
Trụ sở Google tại Mountain View, California. Ảnh: Reuters
Khát vọng AGI của các công ty công nghệ Mỹ
Các công ty công nghệ hàng đầu của Mỹ đã phát triển nhiều ứng dụng AI thực tế, như tính năng dịch thuật thời gian thực trên smartphone và các công cụ hỗ trợ trong việc tạo ra bài thuyết trình. Một số công ty còn sử dụng AI để tăng tốc độ phát hiện thuốc và cải thiện dịch vụ giao hàng. Tuy nhiên, bên cạnh những ứng dụng này, nhiều công ty vẫn đang theo đuổi giấc mơ AGI, với một số đề xuất quy mô lớn nhằm đảm bảo Mỹ không bị tụt lại phía sau trong cuộc đua này.
Những tên tuổi lớn như Meta, Google và OpenAI đang đầu tư mạnh vào nhân tài và cơ sở hạ tầng để phát triển AI. CEO của Meta đã công khai cam kết đầu tư hàng trăm tỷ USD vào lĩnh vực này, nhằm tạo ra một đội ngũ tinh hoa trong ngành công nghệ.
Tháng 6 vừa qua, Meta đã thực hiện một chiến dịch lớn để thu hút nhân tài AI, bao gồm việc đầu tư vào các startup tiềm năng. Theo một giám đốc cấp cao tại Google, mô hình AI mới của họ đã thể hiện khả năng vượt trội trong nhiều lĩnh vực, và họ tin rằng trong vài năm tới, chúng ta sẽ chứng kiến những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực AGI.
Tuy nhiên, khi mô hình GPT-5 được ra mắt, nhiều người đã bày tỏ sự thất vọng về chất lượng của nó. CEO OpenAI đã thừa nhận rằng việc triển khai không diễn ra như mong đợi và cảnh báo về nguy cơ đầu tư vào AI có thể dẫn đến một “bong bóng”.
Các chuyên gia trong ngành cũng bắt đầu lo ngại về khả năng Mỹ có thể tụt lại phía sau nếu chỉ tập trung vào AGI mà không chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ hiện có.
Trung Quốc Tận Dụng AI Hiện Tại
Trung Quốc đang khai thác tối đa tiềm năng của AI hiện tại với nhiều ứng dụng thực tiễn. Một số trường đại học và bệnh viện đã triển khai các hệ thống AI để hỗ trợ trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh. Các robot thông minh cũng đang được sử dụng trong sản xuất và kiểm tra chất lượng sản phẩm.
Khác với Mỹ, nơi mà ngành công nghiệp thường tự vận hành, chính phủ Trung Quốc đang tích cực đầu tư vào lĩnh vực này. Họ đã công bố quỹ đầu tư lớn để hỗ trợ các startup trong ngành AI, cho thấy sự quyết tâm trong việc phát triển công nghệ này.
Chính phủ Trung Quốc cũng đã phát triển các mô hình AI nông nghiệp, giúp nông dân tối ưu hóa quy trình sản xuất. Sự nhiệt tình của chính phủ trong việc ứng dụng AI có thể thấy rõ ở nhiều thành phố, nơi mà công nghệ này đang được áp dụng rộng rãi.
Trung Quốc cũng đang tích cực áp dụng các mô hình mã nguồn mở, cho phép người dùng tự do tải xuống và chỉnh sửa, giúp các công ty phát triển dễ dàng hơn. Điều này đang giúp AI của Trung Quốc trở nên phổ biến hơn trên toàn cầu.
Do bị ảnh hưởng bởi các lệnh hạn chế thương mại từ Mỹ, Trung Quốc đã chọn con đường phát triển khác, tập trung vào việc tối ưu hóa ứng dụng AI hiện có thay vì cạnh tranh trực tiếp với các công ty Mỹ trong việc phát triển công nghệ tiên tiến.
Chuyên gia từ Đại học George Washington cho rằng, lựa chọn của Trung Quốc là hợp lý trong bối cảnh hiện tại. Họ có thể học hỏi từ những sai lầm và chi phí của Mỹ trong việc phát triển công nghệ, từ đó nhanh chóng tối ưu hóa việc triển khai.
Mỹ vẫn giữ lợi thế trong việc khai thác công nghệ mới nhờ vào hệ thống giáo dục rộng lớn, giúp phổ biến kiến thức kỹ thuật. Nếu duy trì được lợi thế này, Mỹ có thể vượt qua Trung Quốc ngay cả trong lĩnh vực ứng dụng AI. Tuy nhiên, nếu AGI vẫn chỉ là một giấc mơ xa vời, Trung Quốc có thể vượt mặt đối thủ khi khai thác tối đa AI hiện tại và mở rộng ứng dụng của mình ra toàn cầu.
Nguyễn Văn A tổng hợp