Với sự ra mắt của siêu máy tính Jupiter vào ngày 5/9 tại Đức, châu Âu đang có cơ hội lớn để gia nhập cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu. Đây không chỉ là một bước tiến công nghệ mà còn là một tín hiệu mạnh mẽ cho sự phát triển của ngành công nghiệp AI tại châu lục này.
Siêu máy tính Jupiter, được đặt tại Trung tâm Siêu máy tính Juelich ở miền tây nước Đức, là siêu máy tính “exascale” đầu tiên của châu Âu, có khả năng thực hiện ít nhất một tỷ tỷ phép tính mỗi giây. Hiện tại, Mỹ đang dẫn đầu với ba siêu máy tính tương tự, tất cả đều do Bộ Năng lượng Mỹ quản lý.
Jupiter được thiết kế trong một không gian rộng khoảng 3.600 m2, tương đương với một nửa sân bóng đá, và được trang bị khoảng 24.000 chip Nvidia, loại chip được ưa chuộng trong ngành công nghiệp AI. Tổng chi phí phát triển và vận hành hệ thống này lên tới 580 triệu USD, trong đó một nửa được tài trợ bởi Liên minh châu Âu và phần còn lại do chính phủ Đức đảm bảo. Các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp từ nhiều lĩnh vực khác nhau sẽ có cơ hội tiếp cận sức mạnh tính toán vượt trội của Jupiter để phát triển các mô hình AI.
Jupiter – Bước tiến mới trong công nghệ máy tính
Thomas Lippert, người đứng đầu trung tâm Juelich, cho biết Jupiter là một bước nhảy vọt về hiệu suất máy tính tại châu Âu, mạnh hơn gấp 20 lần so với bất kỳ máy tính nào khác ở Đức. Điều này không chỉ giúp châu Âu nâng cao khả năng cạnh tranh trong lĩnh vực AI mà còn mở ra nhiều cơ hội nghiên cứu và phát triển mới.
Jupiter được xem là siêu máy tính đầu tiên có khả năng cạnh tranh trên trường quốc tế trong việc đào tạo các mô hình AI, trong bối cảnh châu Âu đang tụt lại phía sau so với Mỹ và Trung Quốc. Theo một báo cáo từ Đại học Stanford, các tổ chức tại Mỹ đã phát triển 40 mô hình AI nổi bật trong năm 2024, trong khi Trung Quốc chỉ có 15 và châu Âu chỉ có 3.
Trong buổi lễ công bố, Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã thừa nhận rằng Mỹ và Trung Quốc đang dẫn đầu trong cuộc đua AI, nhưng ông cũng khẳng định rằng châu Âu có khả năng thu hẹp khoảng cách này, điều này rất quan trọng cho sự phát triển của châu lục.
Jupiter được phát triển bởi một liên danh gồm các công ty công nghệ hàng đầu, nhưng vẫn phụ thuộc vào công nghệ của Mỹ thông qua việc sử dụng chip Nvidia.
Ứng dụng đa dạng của Jupiter
Không chỉ dừng lại ở việc đào tạo mô hình AI, Jupiter còn có nhiều ứng dụng tiềm năng khác. Các nhà nghiên cứu có thể sử dụng siêu máy tính này để dự báo khí hậu một cách chi tiết và chính xác hơn, từ đó có thể dự đoán các hiện tượng thời tiết cực đoan. Theo Le Roux, với Jupiter, các nhà khoa học có thể dự báo khí hậu trong ít nhất 30 năm, thậm chí lên đến 100 năm cho một số mô hình.
Hơn nữa, Jupiter còn có khả năng mô phỏng các quá trình trong não bộ một cách thực tế hơn, điều này rất hữu ích trong việc phát triển thuốc điều trị các bệnh như Alzheimer. Nó cũng có thể hỗ trợ nghiên cứu về chuyển đổi năng lượng sạch, chẳng hạn như mô phỏng luồng khí xung quanh turbine gió để tối ưu hóa thiết kế của chúng.
Tiêu thụ năng lượng của Jupiter
Jupiter tiêu thụ trung bình khoảng 11 megawatt điện, tương đương với năng lượng cần thiết để cung cấp điện cho hàng nghìn ngôi nhà hoặc nhà máy công nghiệp nhỏ. Tuy nhiên, các nhà vận hành nhấn mạnh rằng Jupiter là một trong những hệ thống máy tính tiết kiệm năng lượng nhất trên thế giới. Trung tâm Juelich cho biết, siêu máy tính này sử dụng phần cứng mới nhất và tiết kiệm năng lượng, với hệ thống làm mát bằng nước và nhiệt thải được sử dụng để sưởi ấm các tòa nhà lân cận.
Như vậy, Jupiter không chỉ là một cỗ máy tính mạnh mẽ mà còn là một biểu tượng cho sự phát triển công nghệ của châu Âu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.