Nhật Bản, một quốc gia nổi tiếng với những công nghệ tiên tiến và sự phát triển vượt bậc trong nhiều lĩnh vực, đang phải đối mặt với một thực tế đáng buồn: sự chậm trễ trong việc chuyển đổi số. Trong khi nhiều quốc gia khác đã nhanh chóng áp dụng công nghệ mới, Nhật Bản vẫn còn đang loay hoay với những thiết bị như máy fax và đĩa mềm, những thứ đã trở nên lỗi thời ở nhiều nơi trên thế giới.
Máy Fax: Biểu Tượng Của Sự Lạc Hậu
Trong một báo cáo gần đây, có đến 77% trường học tại Nhật Bản vẫn sử dụng máy fax để liên lạc, cho thấy sự phụ thuộc vào công nghệ cũ này vẫn còn rất lớn. Một khảo sát cũng chỉ ra rằng 40% người dân Nhật Bản vẫn đang sử dụng máy fax trong công việc hàng ngày của họ. Điều này không chỉ gây khó khăn cho việc giao tiếp mà còn làm chậm tiến độ trong các quy trình hành chính.
Thực Trạng Công Nghệ Trong Thời Kỳ Khủng Hoảng
Khi đại dịch Covid-19 bùng phát, sự thiếu hụt công nghệ hiện đại đã bộc lộ rõ ràng. Các cơ quan chính phủ không có đủ công cụ để xử lý tình huống khẩn cấp, dẫn đến việc phải sử dụng các phương pháp truyền thống như fax và điện thoại. Đến tháng 5/2020, Bộ Y tế mới bắt đầu triển khai cổng thông tin trực tuyến để báo cáo ca bệnh, một bước đi chậm chạp so với yêu cầu cấp bách của tình hình.
Những Thách Thức Trong Chuyển Đổi Số
Nhật Bản hiện đang đứng thứ 31 trong bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh kỹ thuật số toàn cầu, một vị trí không mấy khả quan so với các nền kinh tế phát triển khác. Theo giáo sư Motohiro Tsuchiya, trung bình cứ 13 giây lại có một cuộc tấn công mạng xảy ra, cho thấy sự yếu kém trong bảo mật thông tin. Điều này càng làm tăng thêm áp lực cho chính phủ trong việc hiện đại hóa hệ thống công nghệ thông tin.
Văn Hóa và Thói Quen Cản Trở Đổi Mới
Yếu tố văn hóa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cản trở sự chuyển mình của Nhật Bản. Hệ thống phân cấp trong các công ty và thói quen ra quyết định chậm chạp đã khiến cho việc áp dụng công nghệ mới trở nên khó khăn. Nhiều người dân vẫn ưa chuộng các phương pháp truyền thống, như sử dụng con dấu cá nhân (hanko) để xác minh danh tính, thay vì chuyển sang các giải pháp kỹ thuật số.
Đầu Tư và Nguồn Nhân Lực: Hai Yếu Tố Quyết Định
Nhật Bản đã không đầu tư đủ vào công nghệ thông tin và truyền thông, dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhân lực trong lĩnh vực này. Khi ngành công nghiệp điện tử suy giảm, nhiều kỹ sư đã chuyển sang làm việc cho các công ty nước ngoài, để lại khoảng trống lớn trong thị trường lao động. Điều này đã kéo theo sự chậm trễ trong việc hiện đại hóa các dịch vụ công.
Hướng Đi Mới Trong Chuyển Đổi Kỹ Thuật Số
Nhằm khắc phục tình trạng này, chính phủ Nhật Bản đã thành lập Cơ quan Kỹ thuật số vào năm 2021 với mục tiêu thúc đẩy chuyển đổi số. Họ đã khởi động nhiều sáng kiến, bao gồm việc phát triển thẻ an sinh xã hội thông minh và cải cách cơ sở hạ tầng công nghệ. Tuy nhiên, việc loại bỏ máy fax và các phương pháp truyền thống khác vẫn gặp phải nhiều phản đối từ các bộ ngành.
Triển Vọng Tương Lai
Nhật Bản đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng. Nếu không nhanh chóng áp dụng công nghệ số, quốc gia này có thể phải đối mặt với tổn thất kinh tế lớn. Các chuyên gia dự đoán rằng nếu tiếp tục với tốc độ hiện tại, Nhật Bản có thể mất hàng tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, với những nỗ lực hiện tại, có thể trong vòng 5-10 năm tới, Nhật Bản sẽ bắt kịp một số quốc gia phương Tây trong việc áp dụng công nghệ số.
Nhìn chung, sự chuyển mình của Nhật Bản trong lĩnh vực công nghệ số là một hành trình đầy thách thức, nhưng cũng là cơ hội để đất nước này khẳng định lại vị thế của mình trên bản đồ công nghệ toàn cầu.