Trong bối cảnh hiện nay, việc thúc đẩy nghiên cứu khoa học và công nghệ là một trong những yếu tố quan trọng giúp các doanh nghiệp phát triển bền vững. Mới đây, một thông tin đáng chú ý đã được công bố, đó là các đề tài nghiên cứu khoa học được ngân sách nhà nước hỗ trợ sẽ tự động chuyển giao quyền sở hữu cho tổ chức chủ trì, bao gồm cả doanh nghiệp tư nhân và công lập. Đây là một bước tiến lớn trong việc khuyến khích đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ vào thực tiễn.
Thông tin này được Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy chia sẻ tại Hội nghị Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số diễn ra vào ngày 21/8. Ông Duy nhấn mạnh rằng Luật Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2025 đã giải quyết triệt để những rào cản, tạo điều kiện cho khoa học công nghệ thực sự đi vào cuộc sống.
Đặc biệt, lần đầu tiên trong lịch sử, các đề tài nghiên cứu được ngân sách nhà nước hỗ trợ sẽ cho phép tổ chức chủ trì, doanh nghiệp sở hữu và tự đăng ký quyền sở hữu trí tuệ, từ đó có thể thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong việc phát triển sản phẩm mà còn tạo ra động lực mạnh mẽ cho các nhà nghiên cứu.
Bên cạnh đó, cơ chế tài chính cũng được điều chỉnh để hỗ trợ doanh nghiệp. Theo quy định trong Luật Thuế doanh nghiệp, tất cả chi phí cho nghiên cứu và phát triển, đổi mới sáng tạo đều được khấu trừ thuế. Đặc biệt, đối với các lĩnh vực trọng điểm, mức thưởng có thể lên tới 200%, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển.
Thứ trưởng Bùi Thế Duy cũng cho biết, thủ tục hành chính liên quan đến nghiên cứu khoa học đã được rút gọn đáng kể. Nghị quyết 193 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt đã được xây dựng chỉ trong 7 ngày, thay vì 6 tháng như trước đây. Điều này cho thấy sự quyết tâm của bộ máy quản lý nhà nước trong việc thúc đẩy và đơn giản hóa các thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Quang Mâu, Chủ tịch HĐQT một doanh nghiệp gốm sứ, bày tỏ sự kỳ vọng vào những thay đổi trong chính sách này. Ông cho biết doanh nghiệp của mình đang tập trung vào nghiên cứu công nghệ mới để nâng cao chất lượng sản phẩm, từ đó mở rộng thị trường xuất khẩu. Đến nay, doanh nghiệp đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, bao gồm 11 bằng sáng chế độc quyền và xuất khẩu sang 56 quốc gia.
Câu chuyện của doanh nghiệp này cho thấy rằng, với một hành lang chính sách thông thoáng, nhiều doanh nghiệp khác cũng có thể áp dụng khoa học công nghệ để phát triển bền vững. TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp Hội KHKT Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc tôn vinh kịp thời những thành tựu trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ cũng là động lực quan trọng cho doanh nghiệp.
Ông Dũng cho biết, qua hơn 30 năm, giải thưởng Sáng tạo KH&CN Việt Nam đã góp phần thúc đẩy phong trào nghiên cứu và sáng tạo trong cộng đồng khoa học, tạo động lực cho các nhà khoa học cống hiến nhiều hơn cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Tại hội nghị, ông Huỳnh Thành Đạt, Phó Trưởng ban Tuyên giáo & Dân vận Trung ương, đã chỉ ra rằng Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là năng suất lao động còn thấp và năng lực hấp thụ công nghệ của doanh nghiệp chưa cao. Việc Quốc hội thông qua luật mới là một bước tiến quan trọng, tạo ra hành lang pháp lý thuận lợi và khuyến khích đầu tư vào nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới.
Những thay đổi này không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, mở ra cơ hội mới cho các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp trong việc ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn.